Brabanders passen leefstijl nog niet massaal aan

Brabant wijkt af van de landelijke trend waarin een lichte daling in alcoholgebruik zichtbaar is. Zo is in Brabant het percentage rokers en inwoners dat voldoet aan de alcoholrichtlijn sinds 2020 niet of nauwelijks veranderd. Vooral jongvolwassenen vallen op door een ongezondere leefstijl. Nog niet de helft van de volwassen Brabanders beweegt voldoende, en het percentage inwoners met overgewicht blijft onverminderd hoog. Investeren in een gezonde leefstijl is essentieel om mensen fitter te houden, ziekte te voorkomen en actief mee te kunnen doen in de samenleving.

De directeuren van de drie Brabantse GGD’en; Sebastiaan Baan, Thérèse Claassen en Anne-Marijn de Wit, reageren:
“De resultaten uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024 benadrukken dat investeren in preventie, gezonde leefstijl en een gezonde leefomgeving blijvend nodig is. De beschikbare ruimte in Brabant is schaars. Het vraagt om doordachte keuzes waarin gezondheid voorop staat. Brabanders hebben een omgeving nodig die zo is ingericht dat gezonde keuzes de meest logische keuzes zijn. Gezondere leefstijlkeuzes moeten voor iedereen makkelijker en toegankelijker zijn; voor nu en met het oog op de toekomst. We kunnen samen onze jeugd laten zien dat Bourgondische gezelligheid ook op een gezondere manier kan. Want als we kijken naar het welzijn van onze inwoners, is voorkomen echt beter dan genezen.”

Aandacht voor mentale gezondheid blijft nodig

Ondanks dat de mentale gezondheid niet verder achteruit lijkt te gaan, blijft dit een belangrijk aandachtspunt, vooral bij jongvolwassenen, ouderen en vrouwen. En hoewel de algehele ervaren gezondheid sinds 2022 is verbeterd, blijft het van belang om psychische klachten vroeg te signaleren en aan te pakken. Samenwerking tussen verschillende partners in de regio is hierbij cruciaal.

Gezondheidsverschillen tussen bevolkingsgroepen

De cijfers laten bovendien zien dat mensen met een lager inkomen, zonder startkwalificatie of met een migratieachtergrond op vrijwel alle gezondheidsthema’s minder goed scoren. Jongvolwassenen vormen ook hier een kwetsbare groep. De GGD adviseert gemeenten om specifiek op deze groepen in te zetten en biedt ondersteuning bij het vertalen van landelijke akkoorden naar lokaal beleid.

Investeren in gezondheid en leefstijl voor de toekomst

Het aantal ouderen in Brabant stijgt de komende jaren. Dat leidt naar verwachting tot een toenemende vraag naar zorg. Deze druk op de zorg vraagt om actie: zoals preventie als Brabanders helpen langer vitaal en zelfredzaam te blijven. Ruim de helft van de Brabanders maakt zich zorgen over de beschikbaarheid van zorg in de toekomst. Deze zorgen nemen toe met de leeftijd en worden versterkt door de dubbele vergrijzing: er komen meer ouderen bij en zij worden gemiddeld ouder. Uit de nieuwste cijfers blijkt dat veel inwoners hulp kunnen vinden binnen hun eigen netwerk en dat het vragen om hulp iets minder moeilijk wordt gevonden dan voorheen.
De Brabantse GGD’en zetten in de regionale samenwerking in op het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Integraal Zorg Akkoord (IZA), en hopen ook dat we na 2026 met behulp van het Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA) de beweging van zorg naar welzijn en preventie onverminderd kunnen doorzetten.

Over het onderzoek

De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen werd uitgevoerd tussen september en december 2024. Alle GGD’en en de gemeente Utrecht deden mee. Ook het RIVM, het CBS en GGD GHOR Nederland werkten mee. Bijna een half miljoen mensen in Nederland van 18 jaar en ouder vulden een vragenlijst in over hun gezondheid, welzijn, leefstijl en leefomgeving. In Brabant deden ruim 72.000 inwoners mee. De resultaten helpen gemeenten en beleidsmakers om gericht te werken aan een betere gezondheid. Voor meer informatie: www.brabantscan.nl.