Vapen (e-sigaret) en roken in de schoolomgeving

Dat nicotine slecht is, hoeven we hier niet te vertellen. We willen voorkomen dat jongeren gaan vaken en / of roken. Daarom is een rookvrije schoolomgeving zo belangrijk.

We zien steeds een toename van het gebruik van vapes onder jongeren. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling omdat vapes schadelijk zijn voor de gezondheid en vaak een opstap is naar het roken van tabak.

Wetgeving

De vape (met en zonder nicotine) valt net als de gewone sigaret onder het rookverbod. Op alle plekken waar een rookverbod geldt, geldt dit ook voor vapes. Bijvoorbeeld in en om een schoolgebouw. Een school is verplicht om vapen te verbieden en een rookvrij schoolterrein te handhaven.

Een vape mag alleen verkocht worden aan personen boven de 18 jaar, voor minderjarigen is de NIX-18 niet drinken, niet roken regel van toepassing.

Vanaf 1 oktober 2023 mogen vapes met smaakjes niet meer worden verkocht. Het verbod op smaakjes moet vapen minder aantrekkelijk maken voor jongeren. Helaas zijn vapes met smaakjes nog steeds via het illegale circuit makkelijk verkrijgbaar.

Wat kun je als school doen?

Alle scholen in Nederland moeten rookvrij zijn. Een schoolbrede integrale aanpak gericht op leerlingen, ouders/opvoeders, docenten en onderwijspersoneel werkt. Volg hierin de pijlers van de ‘gezonde school’ aanpak. Hieronder staat een samenvatting van de aanpak. GGD Hart voor Brabant ondersteunt de school bij de uitvoering van deze aanpak.

Aanpak en preventie

Het verkleinen van risicofactoren en versterken van beschermende factoren is belangrijk. Gebruik richtlijnen en bewezen interventies. Ook de samenwerking tussen scholen, ouders en zorginstanties is cruciaal. Werk volgens de Gezonde School-aanpak met de pijlers beleid, schoolomgeving, signaleren en educatie:

Pijler Beleid

Ontwikkel een visie en plan van aanpak.
Zorg voor bekendheid en naleving van regels.
Betrek ouders en zorg voor een goede zorgstructuur.

Pijler Schoolomgeving

Rookvrij terrein handhaven.
Ouders betrekken bij preventie.
Goede voorbeeld geven: ook schoolpersoneel niet roken/vapen.

Pijler Signaleren

Vroegtijdig gebruik van vapen herkennen.
Training voor schoolpersoneel in signaleren en gesprekstechnieken.
Samenwerking met verslavingszorg.

Pijler Educatie

Kennis vergroten bij leerlingen.
Vaardigheden ontwikkelen zoals nee zeggen.
Gebruik erkende interventies en betrek ouders.

Extra aandacht voor vapen: het is alles behalve onschuldig

Jeugd en middelengebruik

Adolescentie is een tijd van identiteitsontwikkeling. Jongeren zijn impulsief en experimenteren graag. Er is een sterke link tussen middelengebruik en psychische problemen. Rokers hebben vaker emotionele problemen, vooral jongeren in de leeftijd 12-14 jaar.

Vapen en gezondheid

Vapen is schadelijker en verslavender dan roken. De damp van e-sigaretten bevat schadelijke stoffen. Op korte termijn zorgt vapen voor schade aan longen, hart, bloedvaten en hersenen en nicotinevergiftiging, met name aan de longen. Vapen kan ook invloed hebben op de mentale gezondheid: het kan leiden tot depressie, angst en impulsiviteit.

Waarom aandacht voor vapen?

Scholen hebben moeite met regels handhaven.
Vapen beïnvloedt schoolprestaties en gezondheid.
Er is overlast en imagoschade door vapende leerlingen.

Informatie om te delen met ouders

Voor ouders is informatie over onder andere roken beschikbaar op de website van Helder Opvoeden. Als er op de tegel “roken” wordt geklikt vind je informatie over:

Wil je meer weten of heb je vragen? Neem contact op met de Gezonde school adviseur of adviseur gezondheidsbevordering verbonden aan jouw school.

Bronnen en meer info: Helder Opvoeden, Rokeninfo & Rookvrije Generatie