Gezondheidsvoorlichters

Mensen met een niet-Nederlandse achtergrond hebben vaak een informatieachterstand en/of kennistekort op het gebied van gezondheid en positief opvoeden. Dat maakt het creëren van verbindingen essentieel in het streven naar meer gelijke kansen op gezondheid.  Hiertoe is de inzet van gezondheidsvoorlichters met expertise over en verbinding met de eigen cultuur en taal van meerwaarde. Juist zij weten inwoners met een niet-Nederlandse achtergrond extra goed te bereiken, vanwege de mate waarin zij aansluiten op een specifieke culturele achtergrond en-taal en elkaar beter kunnen begrijpen als het gaat om opvoedvraagstukken in de context van cultuur, historie en geloofsovertuiging.

Een gezondheidsvoorlichter (eigen cultuur en taal) is een professional met een niet-Nederlandse culturele achtergrond werkzaam binnen de GGD Hart voor Brabant. Een gezondheidsvoorlichter is goed op de hoogte van de cultuur en de ontwikkelingen van het land van herkomst, kent de culturele- en geloofsopvattingen van deze groep en beheerst de moedertaal goed. Kennis van de taal is een voordeel, maar de grootste meerwaarde zit in het kunnen overbruggen van de culturele verschillen, het wegnemen van drempels en om op deze manier te helpen om problemen te voorkomen, dan wel op te lossen. De gezondheidsvoorlichter werkt aan het bevorderen van kennis over gezondheid en opvoeding, zelfredzaamheid en gedragsverandering bij mensen met een niet-Nederlandse achtergrond.

Binnen de GGD Hart voor Brabant werken gezondheidsvoorlichters van Marokkaanse, Turkse, Somalische, Syrische, Eritrese, Soedanese, Roemeense en Bulgaarse afkomst. Wijzigingen in samenstelling van de Nederlandse bevolking door migratie, maken dat wij blijvend anticiperen op het vinden en behouden van de benodigde expertise. Cliënten zien de gezondheidsvoorlichter (eigen cultuur en taal) als een ‘verbinder’. Cliënten zeiden hierover:

‘het is iemand die mij begrijpt vanuit onze cultuur’

‘bij haar durfde ik wel open te zijn over onze problemen omdat zij de taal spreekt en onze cultuur kent’

Wat doet een gezondheidsvoorlichter?

De gezondheidsvoorlichters (eigen cultuur en taal) bouwen een brug tussen ondersteunende en preventieve professionals en organisaties enerzijds en gemeenschappen met een niet-Nederlandse achtergrond anderzijds. Zij verlagen de drempel om informatie ter harte te nemen, ondersteuning en advies te accepteren, maar waar nodig ook toe te leiden naar eerstelijns of tweedelijns zorg en ondersteuning.

Dit doen zij door middel van collectieve voorlichting over cultureel gevoelige onderwerpen of taboes. De gezondheidsvoorlichter geeft voorlichting over gezondheid, ziektepreventie en de Nederlandse gezondheidszorg, op een manier die aansluit bij de culturele waarden, normen en taal van de doelgroep.

Dankzij de eigen achtergrond en ervaring begrijpt de gezondheidsvoorlichter de leefwereld van de betreffende inwoner(s) en kan er op laagdrempelige wijze effectief gecommuniceerd worden en vertrouwen opgebouwd. Doordat de gezondheidsvoorlichter kennis heeft over de cultuur van de inwoner, voelt de inwoner zich meer begrepen.

‘het was door de jeugdarts inderdaad aan mij verteld maar ik snap het niet helemaal wat ze daarmee bedoelden. Zou je het aan mij nog een keer kunnen toelichten?’

De gezondheidsvoorlichters (eigen cultuur en taal) van de GGD Hart voor Brabant werken nauw samen met zorgverleners, welzijnsorganisaties en gemeenschapsleiders binnen de betreffende gemeente. De gezondheidsvoorlichter speelt een sleutelrol in het bevorderen van gezondheidsvaardigheden en zelfredzaamheid van de inwoner binnen een gemeenschap, maar ook in het wegnemen van drempels naar instanties, indien nodig. De gezondheidsvoorlichter kan zich inzetten voor alle leeftijden binnen een gemeenschap.

“meerdere mensen zijn betrokken bij mij maar ik weet niet precies waarom en weet ook niet met welke hulpvraag bij welke betrokkene ik terecht moet”

De gezondheidsvoorlichter is geen tolk.

Is er behoefte aan een vertaler, dan wordt geadviseerd om de tolkentelefoon in te zetten.

Toeleiding tot zorg

Een groot aandachtsgebied van de gezondheidsvoorlichter met expertise in eigen cultuur en taal is het organiseren van een goede toeleiding naar de zorg. Hierbij geeft de gezondheidsvoorlichter de inwoner met niet-Nederlandse achtergrond uitleg over het Nederlandse zorgsysteem en ook over ons onderwijssysteem. De gezondheidsvoorlichter heeft een goede verbinding met de collega’s/professionals binnen de Jeugdgezondheidszorg.

Afhankelijk van uitvoeringsafspraken tussen een gemeente en de GGD, kan de gezondheidsvoorlichter ook ondersteuning bieden aan professionals binnen een sociaal (wijk)team. De gezondheidsvoorlichter kan op deze manier ondersteuning bieden aan  professionals bij vraagstukken rondom inwoners met een niet-Nederlandse achtergrond.

Cliënten gaven aan dat door de inzet van de gezondheidsvoorlichter (eigen cultuur en taal) passende medische zorg is ingezet die heeft geleid tot een verbetering van de lichamelijke en/of psychische gezondheid. Een cliënt zei daarover:

‘dankzij haar hulp heb ik nu goede begeleiding en kan ik weer een beetje functioneren’

Collectieve preventie

In het voorkomen van ziekte en een ongezonde leefstijl is collectieve preventie één van de belangrijke succesfactoren om gedragsverandering tot stand te brengen. Mensen leren van elkaar en taboes worden besproken en mogelijk doorbroken. De gezondheidsvoorlichter (eigen cultuur en taal) kan in samenwerking met andere netwerkorganisaties voorlichtingen organiseren voor inwoners met niet-Nederlandse achtergrond. Thema’s die aan bod kunnen komen zijn gezonde voeding, opvoedvraagstukken, leefstijlprogramma’s, bewegen, diabetes en het verbeteren van kennis over gezondheid en zorg.

Bij collectieve preventie voor inwoners met niet-Nederlandse achtergrond, ligt de focus op het bereiken en ondersteunen van mensen die afkomstig zijn uit bijvoorbeeld voormalig Oost-Europa, Afrika, Azië, het Midden-Oosten of Zuid-Amerika. Deze groepen hebben vaker te maken met gezondheidsachterstanden, taal- of cultuurbarrières, en minder toegang tot reguliere zorg.

Meer weten?

De (extra) inzet van een of meerdere gezondheidsvoorlichters kan door een gemeente worden ingekocht bij de GGD Hart voor Brabant.

Wil je meer weten, of een afspraak maken over de inzet van de gezondheidsvoorlichter (eigen cultuur en taal) in jouw gemeente? Neem dan contact op met jouw beleidsadviseur binnen de GGD Hart voor Brabant.